پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

فرشاد مومنی استاد دانشگاه علامه طباطبایی با هشدار جدی درباره کیفیت پایین سند برنامه هفتم توسعه که آن را تا حد یک شوخی، تنزل می‌دهد، گفت: تنها یکی از نقد‌های جدی این است که در این سند هیچ حرفی درباره صنعت ساخت و محیط زیست و بحران‌ها و نگرانی‌های مردم، خام فروشی و آشفتگی‌ها و... وجود ندارد؛ حال آنکه می‌گوید سه برنامه قبلی شکست خورد و اکنون هیچ عبرتی از شکست آن سه سند وجود ندارد و اتفاقا بدتر از آن هم سه سند عمل شده است!

بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در یادداشتی به تشریح و منشور حکمرانی مردمی و سیاستگذاری پرداخت.وی معتقد است: راه نرفته بر رای استقرار کامل حکمرانی مردم هنوز بسیار است و باید به عنوان یک رویکرد اساسی مدنظر قرار گیرد و در همه عرصه‌های نظام اجتماعی اعم از اقتصاد، سیاست، اجتماع، فرهنگ و قضا طراحی و عملیاتی شود. در این نوشتار سعی می‌شود با رویکرد عملیاتی به تبیین مردمی‌سازی در این عرصه‌ها پرداخته شود.

فرشاد مومنی، رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با اشاره به نتایج برخی مطالعات انجام شده در زمینه فقر که از سوی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی انجام شده گفت: کشور در ۱۰ زمینه آسیب پذیر شده که یکی از آنها، حاشیه نشینی است؛ در حال حاضر میزان جمعیت حاشیه نشین از ۲۵ درصد کل جمعیت کشور در حال عبور است،

نهاد نمازجمعه در ذات خود اهمیت دارد؛ در تجربه تاریخی و اجتماعی ما و در سال‌های اول انقلاب هم اهمیتی داشت که امروز ندارد. این فقدان جایگاه نمازجمعه تنها معلول رتوریک ائمه‌جمعه امروز نیست. اگر امام‌جمعه شهر «الف» فن خطابه ندارد امام‌جمعه شهر «ب» شاید داشته باشد، اما ما با یک مساله عمومی روبه‌رو هستیم. فکر می‌کنم تنزل جایگاه نمازجمعه قابل‌پژوهش باشد.

احتمالاً برنامه‌سازان صدا و سیمای ایران، «زندگی پس از زندگی» را با هدف ترغیب مردم به باور به عالم غیب و معاد و تحول معنوی ساخته‌اند، اما این برنامه به شکل نامحسوس و احتمالاً ناخواسته‌ای جامعه را به سمت لیبرالیسم مذهبی می‌برد. «زندگی پس از زندگی»، برنامه‌ای از شبکه چهارم سیما برای روایت مردم عادی از تجربیات نزدیک به مرگشان (Near Death Experience) است.

فرشاد مومنی متذکر شد: «اگر قادر به تولید نباشید باید از خارج بیاورید و اگر از خارج آوردن عادت شد آسیب پذیر می‌شوید و آنها از آسیب پذیری شما به نفع خودشان حسن استفاده می‌کنند

دکتر فرشاد مومنی که با عنوان «روایت یک فروپاشی» به دلایل سقوط رژیم پهلوی بر اساس تاریخ شفاهی هاروارد می پرداخت، تأکید کرد: اگر نظام تصمیم‌گیری در حد نازل‌ترین سطح ممکن آگاهی تاریخی از خطاهای اقتصادی دوران پهلوی می‌داشت، بیش از 70 درصد خطاهای سیاستی ای که دسه دهه گذشته در ایران رخ داد و هر یک فاجعه‌های کوچک و بزرگ پدید آورد؛ می‌توانست به وجود نیاید.

یک اقتصاددان گفت: من به شورای نگهبان هشدار می‌دهم در طرز برخوردی که در ماجرای تأیید و رد صلاحیت‌ها کردند، تجدید نظر کنند. این به معنای آزمودن دوباره‌ی آنچه در دوره‌ی احمدی نژاد آزموده شده بود است.

دکتر فرشاد مومنی با بیان اینکه سند بودجه آمیزه ای از استمرار خام فروشی، فروش اموال و دارایی‌های عمومی ، وام‌گیری داخلی و خارجی، و فشار بیشتر به تولیدکنندگان و عامه‌ی مردم با اولویت فشار هر چه بیشتر به فرودستان است، تأکید کرد، نتیجه گریزناپذیر این رویکردها افزایش دوباره قیمت ارز خواهد بود.

یکی از پنج کانون فساد دلارهای نفتی است. توزیع غیر شفاف و غیر برنامه‌ای دلارهای نفتی طی پنجاه ساله‌ی گذشته بزرگترین کانون رانت و فساد در ایران بوده است.

حجت‌الله میرزایی، اقتصاددان و صاحبنظر حوزه شهری مهم‌ترین دشواری تیم جدید در اداره پایتخت را غلبه نگاه سنتی بر اداره شهر می‌داند. او که معاون برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری تهران طی یکسال گذشته بوده و مسوولیت مستقیم تدوین کتاب دخل و خرج پایتخت را برعهده داشته معتقد است آنچه در مجموعه مدیریت شهری به تغییر نگاه نیاز دارد انبوهی از تعارض منافع است که چگونگی مواجهه با آنها در نهایت منافع شهروندان را تامین می‌کند. او با برشمردن دشواری‌های بی‌شمار اداره شهر تهران، نرم‌افزار اصلاحات در شهر تهران را معرفی می‌کند. این نرم‌افزار مجموعه‌ای از تغییر نگاه‌ها در مجموعه مدیریت شهری اعم از شورا، شهردار و سایر مدیران شهرداری از یک سو و مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و سیاست‌ها ازسوی دیگر است که با کمک آنها اصلاحات موردنیاز شهر اتفاق می‌افتد.

به اعتبار اینکه مساله دفاع از تولید ملی از منظر ملاحظات سطح توسعه یک مساله زیربنایی است که به ‌گونه‌ای بقا و بالندگی کشور و نیز کیفیت زندگی مردم و تمامیت ارضی کشور به چگونگی دستیابی به یک فهم جمعی از مساله تولید و چگونگی دفاع از آن برمی‌گردد، لذا پرداختن به این مساله مهم به نظر می‌رسد. به امیدآنکه گوشی برای شنیدن و چشمی برای دیدن آنها وجود داشته باشد.

سونامي‌ دلار همچنان ادامه دارد. انگار اين دلار مهار نشدني شده است. ديروز دلار از مرز شش هزار وسيصد گذشت. البته قطار دلار در اين ايستگاه خيال توقف ندارد و بر اساس شواهد ميداني نرخ دلار بيش از اين ميزان خواهد شد.

فرشاد مومنی با تاکید بر اینکه باید یک برنامه مبارزه با فساد اقتصادی مبتنی بر پیشگیری طراحی کنیم، گفت: صرفا مبارزه صادقانه با دانه درشت ها اثر بازدارندگی اجتماعی در پی نخواهد داشت؛ لذا در گام نخست، شناسایی بسترهای بروز فساد اقتصادی در کشور الزامی است تا اثر بازدارندگی داشته باشد و مفسدان احساس ناامنی کنند

فرشاد مومنی گفت: توافق هسته­‌ای جدید موجب شده است، ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار هزینه مبادله را از اقتصاد ایران دور کند و فشار کمتر شود، اما این به معنای دستاورد اقتصادی نیست.

یک اقتصاددان، کلید رهایی از فساد اقتصادی را «شفاف‌سازی»، «قاعده‌مندی رفتارهای مالی دولت» و «برطرف کردن نابرابری در عدالت اجتماعی» دانست.

تمدن مدرن در نظر مرحوم مددپور عصر عسرت است و عصر عسرت ، عصر انقطاع و انسداد فیض و فتوحات ربانی است.ایشان وجه انتقادی تفکر هیدگر را دریافت و وجوه قدسی را به آن افزود تا با توصل به آن بتوان مسیر تازه ای را گشود.